شروع یک تجارت کوچک، کاری بزرگ است. هنگام شروع کسب‌وکار متوجه می‌شویم که میلیون‌ها مورد وجود دارند که باید آن‌ها را کنترل کنیم تا در نهایت بتوانیم از کسب‌وکار خود درآمدی به دست آوریم. آنچه هنگام شروع یک کسب‌وکار باید به آن توجه کنید، برنامه‌ریزی است. تنظیم بودجه، تنظیم برنامه بازاریابی، آزمایش محصولات قبل از فروش و برقراری روابط با تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان از جمله مواردی است که باید قبل از شروع کسب‌وکار به آن‌ها بپردازید. برای کسب موفقیت، شما باید برنامه کاری و نیز مدل کسب و کار مخصوص خود را ایجاد کنید. اینجاست که صحبت بوم کسب و کار به وسط می‌آید!
ابزاری که به کمک آن و مدلی که بر روی آن پیاده کرده‌اید، طرحی ساده برای موفقیت کسب‌وکار خود به دست خواهید آورد. انواع بی‌شماری از مدل‌های تجاری وجود دارد که می‌توانند بر روی بوم کسب و کار قرار گرفته و به شما در پیشبرد اهداف‌تان کمک کنند. بوم کسب و کار در واقع به عنوان راهنمای گام به گام شما در دانستن چگونگی رسیدن به اهداف‌تان است. در ادامه قصد داریم تا تعریف کاملی از بوم کسب وکار را داشته و مزایای آن را باهم بررسی کنیم.
بوم کسب و کار چیست؟
بوم کسب و کار ابزاری کارآفرینانه است که شما را قادر می‌سازد تا مدل تجاری کسب‌وکار خود را تجسم، طراحی و از نو بیافرینید. بوم کسب و کار توسط الکساندر استروالدر نظریه‌پرداز و نویسنده سوئیسی توسعه داده شده است. بوم کسب و کار یا ( Business Model Canvas) یا ( BMC ) روشی تصویری برای شناسایی عناصر اصلی کسب‌وکار شما و تشخیص نحوه ارتباط آن‌ها با یکدیگر است. بوم کسب و کار می‌تواند دید واضحی از ارزش پیشنهادی، عملیات کسب‌وکار، مشتریان و امور مالی به شما دهد. به عنوان مثال صاحب یک کسب‌وکار کوچک به کمک این بوم می‌تواند به شناسایی بخش‌های مختلف بازار هدف خود بپردازد. او با کمک این بوم و مدلی که بر روی آن پیاده شده می‌تواند در مورد اینکه در راه‌اندازی و رشد کسب‌وکار خود باید به کدام بخش‌ها تمرکز کند، تصمیم بگیرد.
یکی از ویژگی‌هایی که باعث کارایی بیشتر بوم کسب و کار شده است، منحصر بودن آن برای هر کسب‌وکار است.
بخش‌های مختلف بوم کسب و کار کدام است؟
بوم کسب و کار متشکل از یک صفحه واحد با ۹ بخش مختلف است که نشان می‌دهد چگونه کسب‌وکار شما برای موفقیت نیاز به هماهنگی بین بخش‌های مختلف خود دارد. تحلیل‌هایی که به کمک این بوم صورت می‌گیرد، می‌تواند دید روشن‌تری نسبت به بخش‌های مختلف و اهمیت آن‌ها به شما دهد.
تکمیل هر یک از بخش‌های این ابزار می‌تواند تا ۳۰ دقیقه طول بکشد. شما با صرف حداکثر ۴ الی ۵ ساعت می‌توانید یک راهنمای مناسب برای روند کار خود داشته باشید.
بوم مدل کسب و کار زبانی مشترک برای توصیف، تجسم، ارزیابی و تغییر مدل‌های تجاری است. در زیر ۹ قسمت مختلف بوم کسب و کار به اختصار توضیح داده شده‌اند:
۱. بخش‌های مشتری
اولین چیزی که باید بدانید این است که کسب‌وکار شما حول مشتریان‌تان متمرکز شده است. مشتریان شما افرادی هستند که به اعتقاد شما، انگیزه کافی برای امتحان محصول و یا خدمت جدید شما را دارند. لذا شما باید به خوبی این مشتریان را بشناسید. برای این شناخت می‌توانید سؤالاتی از قبیل سؤالات زیر بپرسید:
- آرزوها و خواسته‌های مشتریان چیست؟
- باورها و اعتقادات آنان چیست؟
- دغدغه‌های آنان چیست؟
این سؤالات به شما کمک می‌کند تا مشتریان خود را به بخش‌های مختلف تقسیم کنید. با کمک این تقسیم‌بندی قادر خواهید بود برای جلب رضایت و توجه آنان بهتر عمل کنید.
۲. ارزش پیشنهادی
در این قسمت باید به این سؤال پاسخ دهید که محصولات و خدمات شما چه ارزشی برای مشتری ایجاد می‌کنند؟ در واقع این بخش از به بررسی خلق ارزش شما می‌پردازد.
۳. جریان‌های درآمدی
در این بخش نیز باید به سؤالاتی چون سؤالات زیر پاسخ داده شود:
- هزینه محصولات و خدمات چقدر است؟
- مشتری‌ها مایل به پرداخت چه هزینه‌ای برای خرید خدمت یا محصول شما هستند؟
- هر جریان درآمد چقدر به درآمد کلی شما کمک خواهد کرد؟
۴. کانال‌های ارتباطی
در این بخش نیز باید به سؤالاتی در زمینه چگونگی برقراری ارتباط با مشتری و نحوه پیشنهاد ارزش برای وی، پاسخ دهید.
۵. روابط با مشتری
در این قسمت باید به سؤالاتی از قبیل سؤالات زیر پاسخ دهید:
- نوع روابط شما را با مشتری‌هایتان چگونه است؟
- انتظارات هر گروه مشتری از شما چیست؟
- چگونه با بقیه مدل های کسب و کار شما عجین شده‌اند؟
۶. فعالیت های کلیدی
مشخص کردن فعالیت‌های کلیدی در واقع مشخص کردن مهم‌ترین فعالیت‌هایی برای ارائه ارزش‌های خود، تقویت روابط با مشتری، بهینه سازی جریانات درآمد و … است.
۷. منابع کلیدی
در این بخش باید به این سؤال پاسخ دهید که برای ایجاد ارزش برای مشتریان و تداوم تجارت خود به چه منابعی نیاز دارید؟ پاسخ این سؤال می‌تواند منابع کلیدی شما را به طور کامل برایتان نشان دهد.
۸. شرکای اصلی و کلیدی
منظور از شرکای کلیدی، شریک‌هایی است که بدون آن‌ها نمی‌توانید تجارت خود را ادامه دهید. در این بخش شما باید این شرکا را برای خود مشخص کنید.
۹. ساختار هزینه
با در نظر گرفتن فعالیت‌ها و منابع، هزینه‌های اصلی خود را لیست کنید. برای به دست آوردن ساختار هزینه به سؤالاتی مانند سؤالات زیر باید پاسخ دهید:
- هزینه‌های کلانی که تجارت شما با آن روبرو خواهد شد چیست؟
- هزینه کدام منابع بیشتر است؟
- هزینه کدام فعالیت ها بیشتر است؟
مزایای استفاده از بوم کسب و کار چیست؟
در ادامه به چند مورد که نشان می‌دهند چرا باید از بوم کسب و کار استفاده کرد، می‌پردازیم.
تفکر بصری
بوم کسب و کار امکان تصور آسان و تصویری را برای تصمیم گیرندگان فراهم می‌کند. تصور کردن و داشتن تحلیل‌های تصویری به شما کمک می‌کنند تا تجزیه و تحلیل دقیق‌تری از مسائل تأثیرگذار بر کسب‌وکار داشته باشید.
بررسی آسان
بوم کسب و کار با توجه به شکل و اندازه خود، ابزاری در دسترس است. لذا افراد می‌توانند به سادگی و حتی هنگام عبور از کنار آن به آن توجه کرده و موارد اشاره شده در آن را بخوانند و درک کنند.
بوم مدل کسب‌وکار: مدل کسب‌وکار خود را در یک ورق کاغذ تکمیل کنید
درک روابط ۹ بخش مختلف کسب‌وکار
بوم مدل کسب و کار با توجه به طراحی که دارد، به تیم اجرایی اجازه می‌دهد تا درک کند که چگونه ۹ بخش مختلف آن با یکدیگر ارتباط دارند. این کار باعث می‌شود تا روش‌های مختلفی که برای افزایش بازده می‌توان میان این روابط ایجاد کرد، راحت‌تر به ذهن آیند.
نظر شما درباره بوم کسب‌وکار چیست؟ آیا سابقه تدوین و نوشتن این بوم را داشته‌اید؟ تجربه شما در این باره چیست؟ نظرات و تجربیات خودتان را با ما به اشتراک بگذارید.
اقتباس از:
