استراتژی در هر گوشه و کناری از دنیای کسب‌وکار و بازاریابی نقش بزرگ و پررنگی دارد. یکی از مهم‌ترین نقش‌های استراتژی در کسب‌وکار، در رابطه با محصول است. اگر با این حوزه آشنا باشید، قطعاً نام استراتژی محصول به گوشتان رسیده است. اما این استراتژی دقیقاً چیست و چه کاربردی دارد؟ برای یافتن پاسخ این سؤالات، توصیه می‌کنیم تا مطالعه این مقاله را از دست ندهید. در طول بخش‌های مختلف این مقاله، قصد داریم تا استراتژی مورد استفاده برای محصولات را برای شما شرح داده و هر قسمت از آن را رمزگشایی کنیم. با ما همراه باشید.
استراتژی محصول چیست؟
استراتژی محصول حاصل دید نهایی و کامل آن است. در واقع این استراتژی اعلام می‌کند که نقطه پایان یک محصول دقیقاً کجا و چگونه اتفاق خواهد افتاد. با تعیین این استراتژی می‌توانید نقطه جهش محصولات خود را نیز مشخص کنید. این مدل از استراتژی از جهات مختلفی به یک نقشه شباهت دارد؛ چرا که شما باید ابتدا مقصد خود را مشخص کرده و سپس برای رسیدن به آن برنامه‌ریزی کنید. دقیقاً به همان صورت که چشم‌انداز استراتژیک یک کسب‌وکار مسیر رشد خود را مشخص می‌کند، هر محصول نیز استراتژی خاص خود را دارد که به کمک آن می‌تواند به مقاصد خاص خود دست یابد.
البته تعیین مسیر برای رشد و جهش محصولات تنها استفاده برای این استراتژی نیستند. به کمک این سبک از برنامه‌ریزی می‌توانید به جای توزیع انرژی و بودجه خود برای تولید محصولاتی برای همه اقشار جامعه، بازار هدف مشخصی را برای خود تعیین کرده و همه توان و تمرکز خود را بر روی آن بازار هدف قرار دهید. همانند هر برنامه‌ریزی دیگر، استراتژی محصول نیز المان‌ها و اجزای خاص خود را دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
المان‌های استراتژی محصول
اگر قصد دارید تا برای جریان محصولات خود، یک استراتژی دقیق و مؤثر داشته باشید، باید پیش از هر چیزی به سؤالات زیر پاسخ دهید:
- محصولات خود را به چه کسی خواهید فروخت؟ با پاسخ به این سؤال می‌توانید مشتری یا بازار هدف خود را تعیین کنید. در این مرحله باید دقیقاً مشخص کنید که قصد فروش محصولات خود را به چه کسانی دارید و این مخاطبان چه ویژگی‌هایی خواهند داشت.
- قصد فروش چه چیزی را دارید؟ در این قسمت باید به صورت کامل مشخص کنید که مشتریان بالقوه چگونه می‌توانند تفاوت و مزیت محصولات شما را نسبت به محصولات رقیب موجود در بازار تشخیص دهند. به عبارت دیگر، باید کاملاً به این درک برسید که چه ویژگی و مزیتی باعث می‌شود تا محصولات شما در بازار بی‌نظیر و متمایز باشند.
- چه ارزشی برای مشتریان خود ارائه می‌دهید؟ مشخص کنید که محصولات شما کدام یک از نیازها و مشکلات مشتریان را حل خواهند کرد. بدون شک یک محصول نمی‌تواند همه نیازهای همه افراد یک جامعه را برآورده کند؛ اما برای حل یک نیاز خاص مخاطبان بازار هدف، چنین چیزی به سادگی ممکن است.
- چگونه محصول خود را قیمت‌گذاری می‌کنید؟ در این بخش چگونگی قیمت‌گذاری بر روی محصولات خود را بیان کنید. این قیمت‌گذاری وابسته به مواردی از جمله ارزش درک شده آن، میزان عرضه و تقاضا و موارد دیگری خواهد بود.
- چگونه محصول خود را توزیع خواهید کرد؟ توضیح دهید که چگونه محصول خود را می‌فروشید و بازار هدفتان چگونه این محصول را به دست خواهد آورد.
بیشتر بخوانید: استراتژی محتوا: مفهومی عمیق و سرنوشت‌ساز در پیشرفت و موفقیت یک کسب‌وکار
ایجاد استراتژی مناسب برای محصولات
برای ایجاد یک استراتژی محصول خوب، کار خود را با شناسایی مشکلاتی که قصد حل آنها در جامعه هدف خود را دارید، شروع کنید. این مرحله شامل مصاحبه با مخاطبان موجود در بازار هدف، درک منظر رقابتی و شناسایی چگونگی تمایز و برتری‌های خودتان است. فراموش نکنید که یک استراتژی اولیه، لزوماً دقیق‌ترین برنامه‌ریزی ممکن نیست. با گذر زمان و دریافت بازخوردهای مختلف، استراتژی شما نیاز به تغییر و بهبود خواهد داشت. به خصوص اگر قصد ورود به بازار جدیدی را داشته باشید، این موضوع اهمیت بیشتری به خود خواهد گرفت. برای درک بهتر نحوه تدوین استراتژی برای محصولات، یک مثال کلی ارائه می‌کنیم. البته این مثال نمونه بسیار ساده شده‌ای است و بدون شک استراتژی تدوین شده توسط شما می‌تواند طولانی و کامل‌تر باشد.
یک مثال کوچک برای استراتژی محصول
تصور کنید که کسب‌وکار شما ساخت محصولات باکیفیت آشپزخانه برای خانه‌های مسکونی است. مشتریان هدف شما شامل مردم منطقه‌ای خاصی از کشور هستند. این افراد ترجیح می‌دهند تا از دکوراسیون و لوازمی استفاده کنند که برای کودکان خردسالشان خطری نداشته باشد؛ از طرفی تحقیقات انجام گرفته نشان می‌دهد که مخاطبان هدف شما طرفدار محیط‌زیست نیز هستند. با بررسی‌های میدانی لازم، تصمیم گرفته‌اید تا محصولات خود را از طریق خرده‌فروشی به فروش رسانده و قیمت‌گذاری آن را براساس هر واحد از آن انجام دهید. نقطه تمایز شما با سایر رقبا، ارائه محصولاتی با کیفیت بالا، کم خطر، مناسب برای استفاده در محیط‌های خانگی و همچنین سازگار با محیط زیست هستند.
این یک نمونه بسیار کلی و جامع از استراتژی محصول است. فراموش نکنید که استراتژی تدوین شده توسط شما در هر مقیاسی که باشد، باید به پنج سؤال مهم مطرح شده در این مقاله پاسخ دهد.
بیشتر بخوانید: معرفی بهترین کتاب‌های مدیریت استراتژیک که حتماً باید بخوانید.
قدرت استراتژیک!
استراتژی محصولات می‌تواند توان متفاوتی داشته باشد. قدرت استراتژی شما وابسته به چیزهایی است که در برنامه خود تعریف کرده و یا آنها را کنار می‌گذارید. برای مثال هنگامی که شما یک بازار هدف مشخص را برای خود انتخاب می‌کنید، به طور هم‌زمان چندین بازار هدف دیگر را کنار گذاشته و از آنها چشم‌پوشی خواهید کرد. البته این محدودسازی به هیچ عنوان یک نقطه ضعف نیست! در واقع در این شرایط شما می‌توانید تشخیص دهید که کدام پروژه‌ها از برنامه استراتژیک شما خارج شده‌اند. با تعیین دقیق این موارد، می‌توانید از انحراف‌های احتمالی موجود در مسیر خود جلوگیری کنید.
در حالت کلی می‌توان گفت که استراتژی محصول همانند هر برنامه‌ریزی استراتژیک دیگری، می‌تواند تفاوت‌های بزرگ بازار را رقم زده و برنده نهایی را در یک میدان رقابت تنگاتنگ تعیین کند. اگر در حوزه‌ای رقابتی فعالیت می‌کنید، با یک استراتژی صحیح و مناسب قادر خواهید بود تا به خوبی رقبای خود را کنار زده و به برند محبوب در میان مخاطبان هدفتان تبدیل شوید. فراموش نکنید که لازمه این کار، تعیین مخاطبان هدف و شناسایی کامل توانایی‌های محصول خودتان است. با شناخت این دو جبهه، قدرت استراتژیک بازار در دستان شما خواهد بود!
