شاید در ابتدا تصور کنید که چون یک ایده منحصربه‌فرد در ذهن دارید پس می‌توانید یک کارآفرین باشید. یعنی می‌توانید یک سرمایه‌گذار مناسب برای ایده خود پیدا کرده و آن را با همکاری تیمی همراه و متخصص شروع کنید. اما باید بدانید که کارآفرینی فقط یک نوع خاص و منحصربه فرد نیست. به بیان دیگر مفهوم کارآفرینی دارای انواع مختلفی است که هر یک از آنها شرایط و الزامات خود را برای موفقیت طلب میکند. نوشته حاضر قصد دارد تا انواع کارآفرینی را با جزییات بیشتری شرح دهد تا بعد از آشنایی با انواع کارآفرینی خواننده بتواند در مورد پاسخ به یک سوال کلیدی در ذهن خود تصمیم گیری کند: ” آیا می‌توانم کارآفرین باشم یا خیر؟ ”
کارآفرینی به انگلیسی ( Entrepreneurship) به فرایند خلق ارزش جدید (مادی یا معنوی) از طریق یک تلاش متعهدانه با در نظر گرفتن ریسک‌های ناشی از آن اطلاق میشود. واژه کارآفرینی از کلمه فرانسوی ” Entrepreneurs” به معنای متعهد شدن نشات گرفته است.
اگرچه ممکن است که در ابتدا این مفهوم مقداری ساده به نظر برسد اما واقعیت چیزی دیگری است.
برای فهم روشن‌تر از پیچیدکی موضوع بهتر است تا از چهار نوع اصلی از کارآفرینی قدری بیشتر صحبت کنیم.
۱- کارآفرینی کسب‌وکارهای کوچک
اولین مورد از انواع کارآفرینی متعلق به خلق کسب‌وکارهای کوچک است. امروزه کسب‌وکارهای کوچک بخش بزرگی از فضای اکوسیستمی کارآفرینی در دنیا را تشکیل می‌دهند. کسب‌وکارهایی در سایز کوچک مانند فروشگاه‌های مواد غذایی آنلاین، آژانس‌های مسافرتی و نظایر آنها جزء کسب‌وکارهای کوچک دسته بندی می‌شوند که افراد جامعه این نوع کسب‌وکارها را به عنوان کسب‌وکارهای کوچک شناسایی می‌کنند.
در آمریکا بالغ بر ۵.۷ میلیون کسب‌وکار کوچک فعالیت می‌کنند که این کسب‌وکارهای کوچک ۹۹.۷ درصد همه شرکت‌های واقع در آمریکا را تشکیل می‌دهند. این شرکت‌ها بیش از ۵۰ درصد کارگران غیر دولتی را برای فعالیت‌های خود جذب می‌کنند.
صاحبان کسب‌وکارهای کوچک، افرادی هستند که مدیریت کسب‌وکارشان را خود بر عهده می‌گیرند. این گونه افراد با سختی و تلاش و ممارست فراوان به سود دهی می‌رسند. این قسم از انواع کارآفرین، افرادی هستند که اعضای خانواده یا کارمندان محلی را استخدام می‌کنند. موفقیت این‌گونه از انواع کارآفرین بسیار ساده و در سایز کوچک است. موفقیت‌های مانند امکان پرداخت هزینه‌های جاری زندگی و صورت‌حساب‌های شخصی، جزء موفقیت‌های این گونه از انواع کارآفرین به حساب می‌آید. مسافرت‌های کوچک حداکثرترین لذت و نشانه زندگی مجلل صاحبان کسب‌وکارهای کوچک محسوب میشود.
۲- کارآفرینی در استارتاپ مقیاس‌پذیر
مورد دوم از انواع کارآفرینی کارآفرینی استارتاپ مقیاس‌پذیر است که هدف استارتاپ‌های مقیاس پذیر این است که رشد سریعی داشته باشند و به شرکت‌های بزرگی تبدیل شوند. انگیزه این گونه از انواع کارآفرین درآمد نیست بلکه سود و افزایش قیمت سهام آنها است. شرکت‌های پیشرو در زمینه وب و مبتنی بر نرم افزار مانند فیس‌بوک، توییتر و اینستاگرام جزء استارتاپ‌های مقیاس پذیر لحاظ می‌شوند.
این مدل از انواع کارآفرینی، بر خلاف کسب‌وکارهای کوچک، استارتاپ‌های مقیاس پذیری را در نقاط خاصی از دنیا که به فضاهای کارآفرینی شناخته می‌شوند، فعالیت می‌کنند. مکان‌هایی مانند دره سیلیکون، شانگهای، نیویورک و بنگلور فضاهایی هستند که استارتاپ‌های مقیاس پذیر در آن‌جا ایجاد شده و رشد می‌کنند. استارتاپ‌های مقیاس پذیر موفق تعداد بسیار کوچکی هستند که بازده بسیار بالایی را کسب می‌کنند و به خاطر همین بازده بالا تقریبن تمام ریسک را جذب استارتاپ‌های خود می‌کنند. این نوع از سرمایه‌گذاران افراد ریسک‌پذیری هستند که می‌توانند در انواع مختلف استارتاپ‌ها سرمایه‌‍گذاری کنند و جهان را تغییر دهند.
کسب‌وکارهایی که جزء استارتاپ‌های مقیاس پذیر به حساب می‌آیند می‌توانند درآمد خود را بدون افزایش غیر منطقی و سرسام آور هزینه‌هایشان، رشد دهند. زمانی که شما سرویس‌هایی مانند فیس‌بوک را راه‌اندازی می‌کنید، اکثر هزینه راه‌اندازی شما به توسعه نرم افزار شما اختصاص پیدا میکند و زمانی که کسب‌وکار شما رشد پیدا کرد، کاربران بسیار زیادی از سرتاسر دنیا بدون هزینه‌های قابل توجه از خدمات شما استفاده می‌کنند. این در شرایطی است که بیشتر کارآفرینان موفق جهان به عنوان کارآفرین استارتاپ‌های مقیاس پذیر فعالیت می‌کنند. به عنوان مثال مارک زاکربزک که به عنوان یکی از جوان‌ترین میلیادرهای جهان شناخته میشود از این گونه از انواع کارآفرین یعنی کارآفرین استارتاپ مقیاس پذیر شناخته میشود.
۳- کارآفرینی در شرکت‌های بزرگ
سومین مورد از انواع کارآفرینی کارآفرینی در شرکت بزرگ می‌باشد. شرکت‌های بزرگ عمر محدودی دارند. این شرکت‌ها بیشتر از طریق حفظ نوآوری و ارائه محصولات جدید که مرتبط با هسته اصلی محصولات خود هستند رشد پیدا می‌کنند.
ایجاد تغییر در ذائقه مردم، تکنولوژی‌های جدید، قانون‌گذاری، رقبای جدید و غیره. می‌تواند برای نوآوریهای مختل کننده فشار ایجاد کند که مستلزم این است که شرکت‌های بزرگ تمامی محصولات جدید تولید کنند که آن‌را به مشتریان جدید در بازارهای نو و جدید به فروش برسانند.
شرکت‌های موجود این کار را به دو حالت انجام می‌دهند. یا با کسب شرکت‌های خلاق و نوآور و یا تلاش برای ساختن یک محصول نوآورانه داخلی. جالب این است که اندازه و فرهنگ شرکت باعث میشود که پیاده سازی نوآوری‌هایی که سبب آشفتگی بازار میشود، با مشکل همراه شود.
تحول اساسی در نیازهای مصرف‌کننده، تکنولوژی‌های جدید و رقبای بازار، در آنچه که کارآفرینان آن را نوآوری مختل کننده می نامند ایجاد فشار میکند. همین اتفاق خود موجب ایجاد کارآفرینی میشود.
شرکت غول پیکر سرمایه گذاری SM یک مثال ابتدایی برای این مورد می باشد. آنچه که با فعالیت هنری سی به خرید ملزومات عظیم کفش از آمریکا و فروش آنها در اولین شرکتش به نام SM Shoemart در کریدو در مانیلا آغاز شد، تاکنون و در طول ده ها سال توسعه یافته است. این شرکت از یک مغازه کفش به یک فروشگاه بزرگ و بعد ها به یک مجتمع تجاری و اکنون به حالت کنونیاش تغییر شکل داده است: یک شرکت مادر که در توسعه و مدیریت مجتمع های تجاری، خرده فروشی، توسعه مشاوره املاک، بانکداری و گردشگری سرمایه گذاری میکند.
کارآفرینی مشارکتی فرآیندی است که سبب ایجاد و ارتقای ایده‌ها و فرصت‌های تجاری در یک شرکت میشود. که این فرآیند سبب هدایت و جذب فرصت‌های کسب‌وکار و بهبود سودآوری سازمان میشود که در نهایت سبب افزایش موقعیت رقابتی شرکت موجود میشود.
۴- کارآفرینی اجتماعی
آخرین مدل از انواع کارآفرینی کارآفرینی اجتماعی می‌باشد. کارآفرینان اجتماعی افراد نوآوری هستند که تلاش می‌کنند تا جهان را به جایگاه بهتری برای زندگی تبدیل کنند و وضعیت موجود را بهبود دهند. این گونه از انواع کارآفرین به عنوان عاملان تغییر دنیای امروز، نیازهای اجتماعی و مشکلات اجتماعی را حل می‌کنند و در صدد ایجاد تغییرات مثبت هستند و توانایی نفوذ در جامعه را دارند.
این گونه از کارآفرینان بر خلاف کارآفرینان مقیاس‌پذیر، اولویت اصلی‌شان کسب پول برای بنیان‌گذاران نیست، بلکه هدف بهبود وضعیت کلی جهان است که بر این هدف تمرکز می‌کنند. این نوع از کارآفرینان بر روی ایجاد محصولات و خدماتی که نیاز و مشاغل اجتماعی را حل میکند، تمرکز می‌کنند. به طور اساسی این نوع شرکت‌ها غیرانتفایی، انتفایی یا شرکت‌های به صورت ترکیبی غیرانتفایی و انتفایی هستند.
برخی از نمونه‌های از کارآفرینی اجتماعی شرکت‌هایی مانند Hamlet food است که هدف آن ریشه کن کردن فقر است. نمونه دیگر کارآفرین اجتماعی شرکتی است که کارت پستال‌های منحصر به فرد و دست ساز را که توسط زنان باقی مانده از قاچاق انسان و زنانی که مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته‌اند، را به فروش می‌رساند و سود حاصل از این محصولات را صرف افزایش خدمات به این گونه از زنان اختصاص می‌دهد.
